BOLD – Rusya’nın Ukrayna’ya başlattığı saldırılardan sonra ABD’nin başını çektiği Avrupa Birliği ve NATO üyesi ülkeler, Moskova yönetimine karşı ambargo ve yaptırımlar uygulamaya başladı. Bu yaptırımlara sadece Türkiye katılmadı.
Türkiye yaptırımlara katılmadığı gibi, tam aksine adımlar attı. Saldırıların başladığı Şubat ayından sonra Rusya ve Türkiye arasındaki ticaret hacmi katlanarak arttı. Türkiye’de sadece son 6 ayda 700’den fazla Rus şirket kuruldu.
Ve belki de en önemlisi, Türkiye Rusların yaptırımları delmek için kullandığı belirtilen ödeme sistemi Mir’e dahil oldu. Türkiye’den üçü kamu ikisi özel toplam 5 banka Mir sistemine dahil oldu.
Ancak yaptırım uygulayan ülkelerin bu duruma tepkisi gecikmedi. Hem ABD hem AB’den heyetler Türkiye’ye geldi, özelliklere bankalar Mir sistemini kullanmamaları konusunda sert bir şekilde uyarıldı. Türkiye ve sisteme dahil olan bankaların yaptırımlarla karşı karşıya kalabileceği tehditleri gündeme geldi.
Ardından da önce Türkiye İş Bankası ve Denizbank, sonrasında da kamu bankaları Vakıfbank, Ziraat Bankası ve Halkbank Mir sisteminden çıktıklarını duyurdu. Kremlin, bankaların “emsali görülmemiş bir ABD baskısı” altında bu kararı aldıklarını duyurmak zorunda kaldı.
YAPTIRIMLARDAN SONRA MİR SİSTEMİNE DAHİL OLAN TEK NATO ÜLKESİ
Batılı ülkelere göre Mir sistemi, “Rusların yaptırımlardan kaçmak için kullandığı bir sistem” ve bu yüzden yaptırımların boşa gitmesini istemeyen ABD, AB ülkeleri ve NATO bu konuda taviz vermiyor.
Yaptırımların ilk uygulanmaya başladığı zamanlarda Visa ve Mastercard gibi ödeme sistemleri Rusya’dan çekilince, Rus finans sistemi alternatif arayışına girdi. Ve daha çok yerel bir ödeme kanalı olarak çalışan Mir sisteminin genişletilmesine çalışıldı. Vietnam, Güney Kore, Ermenistan, Özbekistan, Beyaz Rusya, Kırgızistan, Tacikistan, Kazakistan’ın kullandığı MIR ödeme sistemine Türkiye de dahil oldu.
Türkiye’nin Ruslarla ticaretini artırması görmezden gelinirken, Mir sistemine dahil olmasına ise ağır yaptırım tehditleriyle karşılık verildi. Sonuç, Türk bankalarının Mir siteminden çıkması oldu.
Ancak Mir sisteminin şimdilik işe yaramaması, yaptırımlardan kurtulmanın yolunu arayan Rusya ile bu yolları kapamaya çalışan ABD’nin başını çektiği ülkeler arasındaki “tavşan kaç tazı tut” yarışında bu yalnızca ilk perde.
RUS MERKEZ BANKASI BAŞKANI’NIN GİZLİ TÜRKİYE ZİYARETİ
Bankaların Mir sisteminden çıkmasının ardından Rusya Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina, gizlice Türkiye’ye geldiği belirtiliyor. Gizli ziyarete ilişkin bilgi veren Dünya gazetesi yazarı Kerim Ülker’e göre Rusya, Mir’e alternatif olarak, Rusya vatandaşlarının Türkiye’de ödeme yapmaya devam edebilmesi için Mir ve Troy sistemlerinin ortak bir çalışma yürütme arayışında.
Troy kartlar Amerikalı AMEX ve Discover sistemleriyle aktif iş birliği içinde ve Troy’un Mir ile iş birliği yapması durumunda Amerikalı şirketlerin mevcut ortaklığa son vermesi oldukça muhtemel. Bu yüzden, şimdilik bu alternatif etkisiz kalıyor.
Rus Merkez Bankası Başkanı da hem İstanbul hem de Ankara’da banka temsilcileri ile yaptığı görüşmelerde bu yüzden aradığını bulamadı.
TİCKET ÇÖZÜMÜ YETERSİZ KALIYOR
Rusların ödeme çözümü için bir diğer alternatif ise turizm sektöründe konuşuluyor. Yerel medyaya yansıyan haberlere göre Türk turizmciler, yaptırımları delmeyecek bir ‘ticket kart’ benzeri bir formül üzerine çalışıyor.
Bu çalışmaya göre Rus turistler tur paketlerini satın alırken ‘ticket’ benzeri bir kart için ödeme yapacak. Restoran, alışveriş, eğlence mekanlarında bu kartı kullanabilecek. Rus turistlerin burada ticket kartlarıyla harcadığı parayı tur operatörleri restoran, alışveriş, eğlence mekanlarına gönderecek.
Ancak hem bu sistemin büyük miktarlarda ödemeler için uygun olmaması, hem turizm sezonunun bitmek üzere olması nedeniyle efektif olmaması ve hem de bölgesel kalacak olmasından dolayı Mir’e alternatif olmaktan çok uzak.
Tavşan kaç tazı tut yarışında ilk turun galibi, Türkiye’nin Mir sistemine dahil olmasına çok sert tepki gösteren Batılı ülkeler gibi gözüküyor. Troy veya Ticket sistemi ise kısa sürede Mir’e alternatif olacağa benzemiyor.